Intel Nedir? | İşlemci Teknolojisinin Tarihi ve Gelişimi

Intel Corporation olarak da bilinen Intel, teknoloji pazarında önemli bir oyuncudur. Şirket, bu sektöre giren en büyük olma unvanını elinde tutuyor. Bu statüye öncelikle x86 işlemci ailesini yaratmasıyla ulaştı.

Ayrıca Intel, ticari işlemciler sunarak PC pazarında hakimiyet kurmuştur. Sektörde kritik bir oyuncu olarak konumunu sağlamlaştırdı.

İşlemci Dünyasını Şekillendiren Intel Corporation Nedir?

Intel Tarihi

Intel, dünyanın ilk mikroişlemci şirketidir. İlk olarak 1968’de Gordon E. Moore ve şirketi Moore Noyce olarak adlandırmak isteyen Robert Noyce tarafından kuruldu. Yine de isim kulağa korkunç geliyordu, bu yüzden Integrated Electronic kısaltmasını seçtiler.

Şirket, mikroişlemcilere geçmeden önce bellekler oluşturmaya başladı. 1970’lere kadar DRAM, SRAM ve ROM bellek için rekabetçi pazar sayesinde lider oldular.

15 Kasım 1971’de Intel, ilk mikro işlemci olan Intel 4004’ü tanıttı. Bu çığır açan gelişme, hesap makinesi tasarımını basitleştirerek sektörde devrim yaratmayı amaçlıyordu. Birçok entegre devre tasarlamak yerine bir mikroişlemci yarattılar. Bu tek bileşen, saklanan program talimatlarına dayalı olarak çeşitli eylemler gerçekleştirebilir.

Kısa bir süre sonra, 1 Nisan 1972’de Intel işlemcinin geliştirilmiş bir sürümünü duyurdu. 8008’de önemli bir avantajı vardı. 4004’ün aksine, 8 bit işleyerek daha fazla belleğe erişti. Yani bu geliştirme ile birlikte saat hızı 740KHz’e ulaştı.

Nisan 1974’te Intel 8080’i tanıttılar. 2 MHz saat hızına, 16 bit adreslemeye, 8 bit veri yoluna ve 64k belleğe kolay erişime sahipti.

Ardından şirket, uzun zamandır beklenen kişisel bilgisayarı Altair’i ortaya çıkardı. Star Trek’teki Enterprise gemisinden esinlenerek, yaklaşık 400 $ fiyat etiketi taşıyordu. İşlemci, öncekilere göre on kat daha fazla performansa sahipti. 2 MHz hızında, 64kb bellek barındırıyordu.

Intel 8086 ve 8088 Mikroişlemciler

Ancak kişisel bilgisayar, IBM piyasaya çıktığında popüler değildi. Haziran 1978’den 1979’a kadar sahneyi kurdular. IBM PC, 8086 ve 8088 mikroişlemcilerin gelişiyle şekillendi. Bu çığır açan bilgisayar milyonlarca satmaya devam etti.

İki işlemci arasında 8086 öne çıktı. 16 bit veri yolu ve 5 ila 10 MHz arasında değişen saat hızları ile gücünü sergiledi. 3 mikron teknolojisini kullanarak 29.000 transistörü barındırıyordu. Ek olarak, 1 Mega’lık en mükemmel adreslenebilir belleğe sahipti.

8088 işlemci neredeyse aynıydı, ancak 16 yerine 8 bit veri yolu kullanıyordu. Ancak daha ucuzdu ve üstün pazar desteği aldı.
8086 işlemci geniş çapta tanınmakta ve kabul görmektedir.

Ayrıca, 2002’de NASA hala 8086 mikroişlemci kullanıyordu.
İlk 80286, 1 Şubat 1982’de ortaya çıktı ve önemli bir endüstri değişikliğine işaret etti. 6 ila 25 Mhz hıza sahip olması onu modern mikroişlemcilere yaklaştırdı. Öncü bir yenilik olarak sanal bellek dikkat çekiyor. Sonuç olarak, 286’yı tamamen kullanabilir ve 1 Gigahertz’e kadar hızlara ulaşabilirler.

286, ilk mikroişlemci olma özelliğini taşıyor. Klon bilgisayarların seri üretimine yol açtı. Ayrıca, çapraz lisanslama sistemi, IBM uyumlu ilk klon üreticisinin ortaya çıkmasını kolaylaştırdı.

Compaq, masaüstü bilgisayarları üretmek için bu mikroişlemciyi kullandı. Ek olarak, Intel/IBM tarafından 1985 yılında piyasaya sürülen mikroişlemcileri de dahil ettiler.

1986’da, 386 olarak bilinen Intel 80386, 16 ila 40 Mhz saat hızı ve esasen 32 bit mimariye sahip bir mikroişlemci ile ortaya çıktı.

Ayrıca 80386 mikroişlemcinin üretiminin devam ettiğine de değindi. 2006 yılında da belirtildiği gibi Intel sunumunu Eylül 2007’de tamamlamayı planlamaktadır. Bu mikroişlemci günümüzde hala gömülü sistemler için kullanılmaktadır.

Intel DX Serisi

1988’de Intel’in eski 286’yı yükseltmek için basit bir sistem geliştirmede yetişmesi gerekiyordu. Ancak, 80386SX’in ortaya çıkışı bir çözüm getirdi. 16 bit veri yolunu feda etti, ancak daha uygun fiyatlı bir alternatif sundu. İşlemciler, Windows grafik ortamının yükselişi nedeniyle zorluklarla karşılaştı. Ancak, başarıları için kullanıcı kabulü çok önemliydi.

Çığır açan bir yenilik olan Intel 80486DX, 10 Nisan 1989’da piyasaya çıktı. 32 bit teknolojisine sahipti ve Seviye 1 (L1) önbellek yongasını tanıttı. Bu çip, önbellek ve işlemci arasındaki veri aktarım hızını artırdı.

Bunu takiben, DX’in iki ekstra sürümünü piyasaya sürdüler. Intel, i486 DX2’yi 1992’de 50 ve 66 MHz’de piyasaya sürdü. 1994’te, ileri teknoloji işlemcileri hedefleyen i486 DX4, 75 ila 100 MHz arasında değişen hızlarla geldi.

Intel 400 Serisi

1989’da 16 ile 100 MHz arası hızlara ulaşan ve merak edilen 486’yı piyasaya sürdüler. Vikipedi, “i486” seçilmesinin nedeninin sayısal sembollere yönelik yasal bir yasak olduğunu ortaya koyuyor.

Sonuç olarak, Mayıs 1993’te çıkaracakları mikroişlemciye Pentium adını verdiler. 60 MHz’den başlayan bu işlemciler, 200 MHz gibi etkileyici bir hıza ulaştı. Birkaç yıl önce kimsenin tahmin edemeyeceği bir gelişmeydi. Ayrıca mevcut 32 bit mimariyi .8 mikron teknolojisiyle kullandılar ve birleştirdiler. Daha az alanda daha fazla ünite üretmemizi sağladı.

27 Mart 1995’te tanıtılan Pentium Pro işlemci, ev ortamında devrim yarattı. Pentium gibi ağ sunucuları ve iş istasyonları için yeni bir atmosfer sunuyordu.

O zamanlar başka hiçbir işlemci bu işlemcinin gücüyle boy ölçüşemezdi. 64 bitlik bir mimari ve .32 mikron da dahil olmak üzere çığır açan bir teknoloji kullandı. Olağanüstü bir başarı olan beş milyondan fazla geçici içeriğin eklenmesini sağladı.

Aynı paket içinde işlemcide fazladan bir çip bulunuyordu. Bu çip, önbellek hızını ve performansını artırmada çok önemli bir rol oynadı.
Saat frekanslarını en az 150 MHz’den başlayarak 200 MHz’in üzerinde tuttular. Intel kısa bir süre önce Pentium II işlemcisini tanıttı. Bu işlemci teknolojide bir evrimi temsil ediyor. Pentium Pro’nun yenilikçi teknolojilerini birleştiren Intel’in en hızlı sürümüdür. Ek olarak, gelişmiş performans için MMX yetenekleri içerir.

Ayrıca 0.25 mikron mimari için 2011 yılına kadar 0.07 mimari planlamışlardı. Bu gelişme, işlemciye bir milyar transistör dahil etmeyi ve 10000 MHz veya 10 GHz’e yakın bir saat hızına ulaşmayı hedefliyor.

Intel MMX Teknolojisi

MMX teknolojisini tek başına bir işlemci olarak göremesek de böyle bir rapordan bahsetmemek haksızlık olur. Bu, Intel’in içinde bulunduğumuz on yıldaki en önemli adımlarından biridir. Ayrıca bu mimari, ürettikleri tüm işlemcileri gelecek yılın ortasına kadar içerecek.

Analizlerinde çeşitli programlar geliştirmeyi amaçladılar. Bu programları farklı görevlerin işleyişini belirlemek için tasarladılar. Örneğin, video, ses veya grafik açma algoritmalarına odaklandılar. Ayrıca, konuşma tanıma formatlarını ve görüntü işleme yeteneklerini de incelediler. Bu analizi yürüterek, bu görevleri optimize etmeye yönelik değerli bilgiler edindiler.

Analiz, tekrarlayan döngüler kullanan birçok algoritmayla sonuçlandı. Bu döngüler, program kodunun %10’undan daha azını alır. Ancak pratikte yürütme süresinin %90’ını oluştururlar. Performans üzerindeki önemli etkilerini vurgular.

Böylece MMX teknolojisi doğdu. 57 talimattan oluşuyordu ve dört yeni veri türü tanıttı. Tasarımcılar, bu veri türlerini döngüsel görevleri azaltılmış yürütme süresiyle işlemek için hazırladılar.

Geçmişte, 8 baytlık grafik verilerini işlemek için aynı talimatı sekiz kez tekrarlamak gerekliydi. Ancak yeni teknoloji, 8 bayt üzerinde tek bir komutun eş zamanlı kullanımına olanak sağlıyor. Sonuç olarak, etkileyici bir 8x performans artışı var.

Intel’in Rakibi

Intel, mikroişlemci pazarına hakimdir. Şu anda Intel’in ana rakibi AMD (Advanced Micro Devices)‘dir. İlginç bir şekilde, her iki şirketin de teknoloji paylaşım anlaşmaları var. Bu anlaşmalar, her ortağın patentli teknolojik yenilikleri ücretsiz olarak kullanmasına izin verir.

Intel mikroişlemciler arasında birkaç teknolojiyi vurgulayabiliriz. Bunlar, Pentium D ve Core 2 Duo işlemcilerde uygulanan çok çekirdekli teknolojileri içerir. Ayrıca, dizüstü bilgisayar pazarı için özel olarak yaptıkları Centrino mobil teknolojisi de vardır. Ayrıca Intel Pentium 4 işlemciler, HyperThreading teknolojisini entegre eder.

6 Haziran 2005’te Intel, Apple Computer ile anlaştı. Bu anlaşma, geleneksel IBM işlemcilerinden bir geçişe yol açtı. 2006 ve 2007 yılları arasında Intel, Apple bilgisayarları için işlemci sağlamaya başladı. Ocak 2006’da, Apple nihayet ilk bilgisayarları piyasaya sürdü. Bu bilgisayarlar, çift çekirdekli Intel Core Duo işlemcilerle desteklenen dizüstü ve masaüstü modellere sahipti.

Moore Yasası

Intel Corporation’ın kurucu ortağı Gordon Moore bir yasa formüle etti. 1965’te “Moore Yasası” olarak bilinen yasayı çıkardılar. Bu yasaya göre, bir çip üzerindeki transistör sayısı her on sekiz ayda bir ikiye katlayacaktı. Moore Yasası’nın bir sonucu olarak, teknolojik gelişmeler zaman içinde hızlanarak devam etmiştir.

Bellek cihazları ve mikroişlemciler için tasarlanan bu açıklama, yasaya uygundur. Her on sekiz ayda bir kullanıcıya fayda sağlayan bir yasadır. İnsanların daha iyi teknolojiden yararlanabilecekleri anlamına gelir. Bu uygulama son 30 yıldır devam etmektedir. Ayrıca uzmanlar bunun en az on beş veya yirmi yıl devam etmesini bekliyorlar.