Wi-Fi Nedir, Ne İşe Yarar?

Wi-Fi teknolojisini anlamamız, günümüzün birbirine bağlı dünyasında hayati önem taşıyor. Başlangıcından beri yaygın olarak benimsenmesine kadar, Wi-Fi İnternet’e bağlanma şeklimizde devrim yarattı.

Bu makalede sizlere Wi-Fi’nin tanımını, tarihini, gelişimini ve pratik uygulamalarını inceleyceğim. Artı, temel kablosuz iletişim teknolojisinin avantajlarına da değineceğim.

Wi-Fi (Wireless Fidelity – Kablosuz Bağlantı) Nedir?

Wi-Fi, WLAN (Kablosuz LAN) ve IEEE 802.11 standardı dalgalarını kullanan bir kablosuz iletişim teknolojisidir. Aslında, “Wi-Fi” bir kısaltma değil, ticari bir isimdir.

Tarihi

1999’da 3com, Intersil, Lucent Technologies, Nokia ve Symbol Technologies şirketleri bir araya geldi. Bu dernek, 2003’te Wi-Fi Alliance olarak yeniden adlandırıldı. Amaçları, kablosuz teknolojiyle donatılmış ekipmanın uyumlu olmasını sağlayacak standartlar oluşturmaktı.

Nisan 2000’de ilk standartını belirlediler. Bu, 2,4 GHz bandını kullanan ve 11 Mbps hıza ulaşan Wi-Fi 802.11b’dir. Bunun ardından 802.11a geldi. Ancak, 802.11a Amerika’da serbestken, Avrupa’da askeri amaçlarla ayırmışlardı. Bu durum, Kuzey Amerikalı üreticilerin ürünlerini Avrupa’da satmasını zorlaştırdı.

Sonrasında 2,4 GHz bandını kullanan ancak 54 Mbps hız sağlayan 802.11g sürümünü onayladılar. Ancak, piyasada uyumsuzluk sorunları yaşadılar. Bu nedenle, uyumlu çalışması için multipoint çözümler başlattılar.

Daha sonra, 5 GHz bandını sivil kullanımlar için açtılar. Bu, büyük bir ilerlemeydi çünkü aynı frekansta başka kablosuz teknolojiler bulunmuyordu. Bu nedenle, Wi-Fi iletişim standardı 802.11b (11 Mb/sn) ve 802.11g (54 Mb/sn) olarak iki türdeydi. Bu standartlar, kablosuz İnternet erişimi için uygun bir formül sundu.

802.11n şartnamesi, ürünlerin onaylanmadan önce pazara sunulmasını kapsıyordu. Bu ürünler, Draft-N (Taslak-N) olarak adlandırıldı. Böylece, nihai standart yerine taslağa tabi oldukları belirtildi.

Wi-Fi Call (Kablosuz Çağrı)

Wi-Fi call, ses kaydında kullanılan Hi-Fi (High Fidelity) ile karıştırmayınız. WECA, kullanıcıların hatırlaması bakımından kolay bir isim vermek için Wi-Fi terimini seçtiler. Bu amaçla bir reklam şirketi kiraladılar.

Wi-Fi adını destekleyen Alliance’nin kurucu üyesi Phil Belanger, şunları söyledi: “Wi-Fi ve Ying Yang’ın logosu Interbrand ajansı tarafından tasarlandı.” Interbrand, hatırlaması kolay kısa bir isim oluşturmak için kiralandı.

Önceden kullanılan “Direct Stream IEEE 802.11b” isimlerinden daha dikkat çekici bir isim gerekiyordu. Interbrand, “Prozac”, “Compaq”, “OneWorld” ve “Imation” gibi isimler yarattı. Ayrıca, şirket için VIVATO ismini de uydurdular.

Wi-Fi Kurulumu

Evde kablosuz bir ağa sahip olmak oldukça basittir. Öncelikle, ADSL modeme bağlanan bir erişim noktasına ihtiyacınız vardır. Ayrıca, bu cihazlara bağlanmak için bir kablosuz yönlendirici terminali gereklidir. Bilgisayara USB ile bağlanan cihazlarda mevcuttur.

Ancak, PCI kartlar daha hızlı ve verimlidir. Artı bu kartları harici PCI kartları dizüstü bilgisayarlarda bulabilirsiniz. Çoğu cihaz ise entegre kartlarla gelir. Ek olarak, erişim noktasını yüksek bir yerde tutarak bağlantı hızını artırır ve akışkanlığı sağlayabilirsiniz.

Wi-Fi Nasıl Çalışır?

Wi-Fi ağı, oldukça basittir. Cihazları bağlamanız ve yazılımını yüklemeniz gerekir. Kablosuz yönlendiriciler genellikle yapılandırma araçları içerir. Her bilgisayarın bir kablosuz ağ bağdaştırıcısı vardır. Bu adaptörler, radyo dalgaları aracılığıyla veri gönderir ve alır.

Kablosuz ağlar, 11 Mbps veya daha yüksek hızlarda veri iletimine olanak tanır. Bu hız, çoğu uygulama için yeterlidir. Kablosuz ortamı, her yerde “mobil ofis” olasılığı sunar. Bu nedenle, Wi-Fi bağlantısı veri iletimindeki mobilite ve bağlantıyı ideal şekilde birleştirir.

İletim Şifrelemesi

Kablosuz bağlantılarda iletişimin kesilmesi ve bilgi akışına erişim kolaydır. Bu nedenle, iletim şifrelemesi kullanmak önerilir. Bu yöntem, WEP‘ten çok daha güvenlidir.

WPA ve dinamik erişim anahtarı üretimi gibi yeni güvenlik özellikleri sağlar. Ayrıca, erişim noktası belirli cihazlara özel olarak yapılandırabilirsiniz. Özellikle, MAC adresi kullanarak, cihazlara benzersiz bir tanımlayıcı da atayabilirsiniz. Bu sayede sadece tanımlı cihazlar erişim vermiş olursunuz.

Bağlantıların Paralelliği

Kablolu ve kablosuz ağlar arasında fark bulunmaz. Kablosuz ağlar, elektromanyetik dalgalar kullanarak veri iletir

Artı, bu, kabloların ortadan kalkmasını sağlar. Sonuç olarak, iletişimde yüksek esneklik sunarak daha düzenli bir çalışma ortamı oluşturur.

Kablosuz Bağlantılarda Güvenlik ve Güvenilirlik

Bu teknoloji, kullanıcı kitlesinin artışı nedeniyle radyo spektrumunun doygunluğuyla karşı karşıyadır. Bu sorun, özellikle uzun mesafeli bağlantılarda (100 metreden fazla) belirgindir.

Kablosuz ağı, başlangıçta kısa mesafelerde kullanmak amacıyla tasarladılar. Ancak, uzun mesafeli konumlarda kullandığınızda parazit riski artar.

Ayrıca, çoğu Wi-Fi ağı yapısını yüksek güvenlik önlemleri olmadan kuruyorlar. Bu durumda, ağların açık hale gelmesine ve bilgilerin korunmamasına yol açıyorlar.

Bu ağların güvenliğini sağlamak için çeşitli alternatifler mevcuttur. En yaygın yöntem, Wi-Fi standartları kullanarak veri şifreleme protokolleridir. Bu standartlar WEP, WPA ve WPA2‘yi içerir. İşte bazı detaylar:

• WEP: Ağınızdaki verileri sadece belirlenen alıcının erişebilmesi için şifrelersiniz. 64 bit ve 128 bit şifreleme seçenekleri vardır. Ancak, WEP, büyük güvenlik açıkları nedeniyle önermiyorum. Çünkü parola kırıcı yazılımları bu anahtarı kolayca çözebilir ve ortaya çıkarabilir.
• WPA: Erişim anahtarının dinamik olarak oluşturmanızı sağlar. Yani, anahtarlar alfasayısal rakamlarla ekleyebilirsiniz ve uzunluk sınırlaması yoktur.
• IPSEC (IP tünelleri): VPN’ler, kullanıcı kimlik doğrulaması ve yetkilendirme sağlar. Bu güvenlik yöntemi de IEEE 802.1X standartlarını kullanır.
• MAC Filtreleme: Sadece yetkili cihazların ağa erişmesini sağlayabilirsiniz. Ancak, bu yöntemi sadece az sayıda cihaza sahip olduğunuzda kullanırsanız daha iyi olur.
• Erişim Noktasını Gizleme: Yönlendirici cihazınızdan SSID yani Wi-Fi ağı adını gizleyebilirsiniz. Böylece diğer kullanıcılar sizin ağınızı kesinlikle göremeyecektir.
• WPA2 (802.11i standardı): WPA’ya göre daha güvenli bir protokoldür. Ancak, uyumlu donanım ve yazılım gerektirir.

Bununla birlikte, tamamen güvenilir bir alternatif yoktur. Bu sebeple tüm yöntemler ihlal edilme riski taşır.

Wi-Fi Türleri Nelerdir?

2,4 GHz UHF ve 5 GHz SHF radyo bantlarını kullanan Wi-Fi’nin bazı çeşitleri vardır. Her biri hem iletim hemde verimlilik açısından farklı özelliklere ve yeteneklere sahiptir.

1. 802.11a

• Frekans: 5 GHz frekansında çalışır.
• Hız: 54 Mbps’ye kadar veri aktarım hızı sağlar.

2. 802.11b

• Frekans: 2,4 GHz frekansında çalışır.
• Hız: 11 Mbps’ye kadar veri aktarım hızı sunar.

3. 802.11g

• Frekans: 2,4 GHz frekansında çalışır.
• Hız: 54 Mbps’ye kadar veri aktarım hızı sağlar.
• Uyumluluk: 802.11b ile geriye dönük uyumludur.

4. Wi-Fi 4 (802.11n)

• Hız: 600 Mbps’ye kadar hız sunar.
• Frekans: Hem 2,4 GHz hem de 5 GHz bantlarında çalışır.
• Menzil: Önceki sürümlerine kıyasla daha iyi kapsama alanı ve menzil sağlar.
• MIMO Teknolojisi: Veri aktarım verimliliğini artırmak için birden fazla anten kullanır.

5. Wi-Fi 5 (802.11ac)

• Hız: 3,5 Gbps’ye kadar hızları destekler.
• Frekans: 5 GHz bandında çalışır.
• MU-MIMO Teknolojisi: Birden fazla cihaza eş zamanlı veri iletimi sağlar.
• Hüzmeleme: Gelişmiş güvenilirlik ve hız için sinyalleri bağlı cihazlara odaklar.

6. Wi-Fi 6 (802.11ax)

• Hız: 9,6 Gbps’yi aşan hızlara ulaşma kapasitesine sahiptir.
• Frekans: Hem 2,4 GHz hem de 5 GHz bantlarında çalışır.
• OFDMA: Kanalları daha küçük alt kanallara bölerek yüksek yoğunluklu ortamlarda verimliliği artırır.
• Gelişmiş Güvenlik: Daha güçlü kablosuz güvenlik için gelişmiş WPA3 şifrelemesi sunar.

7. Wi-Fi 6E (802.11ax-2021)

• Frekans: 2,4 GHz ve 5 GHz bantlarına ek olarak 6 GHz bandını kullanır.
• Arttırılmış Bant Genişliği: Yeni 6 GHz frekansına erişim sağlayarak tıkanıklığı ve paraziti azaltır.
• Düşük Gecikme: Daha iyi gerçek zamanlı uygulama performansı için azaltılmış gecikme sunar.
• İyileştirilmiş Spektrum: Daha iyi performans için 6 GHz bandında bulunan ek spektrumdan yararlanır.

8. Wi-Fi 7 (802.11be)

• Hız: Çok gigabit hızlar sunması bekleniyor.
• Frekans: 6 GHz bandında ve potansiyel olarak daha yüksek frekanslarda çalışması muhtemel.
• Gelişmiş Verimlilik: Daha yüksek veri hızları ve verimlilik için iyileştirilmiş modülasyon ve kodlama sunar.
• IoT Desteği: Nesnelerin İnterneti (IoT) cihazlarının artan taleplerini karşılamak üzere tasarlanmıştır.

En eskisinden en yenisine kadar tüm Wi-Fi türleri teknolojisinin evrimidir. Hiri gelişmiş hızlar, güvenilirlik ve performans sunan birden fazla türün geliştirilmesine yol açmıştır.

Bu Wi-Fi türleri arasındaki farkları anlamanız gerekiyor. Böylelikle evinizde veya iş yerinizde size en uygun olan kablosuz çözümü belirleyebilirsiniz.

Wi-Fi Ağı Avantajlar ve Dezavantajlar

Artıları

Kablosuz ağların aralarında vurgulayabileceğimiz birkaç avantajı vardır:

• Kablosuz ağlar olarak, sundukları konfor kablolu ağlardan çok daha üstündür. Çünkü ağa erişimi olan herkes yeterince geniş bir alan içindeki farklı noktalardan bağlanabilir.
• Wi-Fi ağı, kablo teknolojisine göre elbette avantajlıdır. Bu altyapıda herhangi bir kablo kullanmazsınız. Bunun yerine masraf extra yapmadan birden fazla bilgisayardan kablosuz olarak erişirsiniz.
• Alliance, Wi-Fi markalı cihazlar arasındaki uyumluluğun toplamını sağlar. Böylece dünyanın herhangi bir yerinde kablosuz teknolojisini tam uyumlulukla kullanabiliriz.

Eksileri

Wi-Fi teknolojisisinin avantajlarından ziyade eksileri de vardır.

• Kablosuz yapının dezavantajlarından biri, ortamın neden olabileceği parazittir. Yani, sinyal kayıpları nedeniyle kablolu bağlantıya göre daha düşük bir hız sağlar.
• Bu ağların temel dezavantajı güvenlik alanıdır. Ağ parolasını hesaplayabilen bazı zararlı yazılımlar vardır. Bundan dolayı kablosuz iletimde paketleri yakalayabilirler. Bu programlar Wi-Fi kartınızla karışık modda çalışabilen yazılımlardır. Kısacası, WEP tipi anahtarları daha da kolay bir şekilde tespit ederler.

Alliance, 802.11i çalışma grubuna dayanan WPA ve WPA2 standartlarını geliştirdi. Bu standartlar, güvenlik sorunlarını çözer. WPA2 ile koruduğunuz ağlar, çok iyi güvenlik sağlar ve bu yüzden genellikle sağlamdır. Bununla birlikte, birçok şirket kablosuz ağa izin vermez.

Ayrıca, bağlantının kapsama alanında sorunlar yaşayabilirsiniz. Bir alıcı, konumlandırdığınız alanın dışında iletim sağlayamayabilir. Örneğin, ofis dışından veya bitişik bir evden bağlanma genelde mümkündür. Ek olarak, Wi-Fi teknolojisi, Bluetooth, GPRS ve UMTS gibi diğer kablosuz bağlantı türleriyle uyumlu değildir.

Wi-Fi İçin SSID Nedir?

SSID, Service Set Identifier yani Hizmet Seti Tanımlayıcısı anlamına gelir. Wi-Fi ağlarında önemli bir bileşendir. Kablosuz ağın adı olarak işlev görür ve cihazlarımızı bunun üzerinden ağa bağlarız.

SSID, belirli bir kablosuz ağı tanımlar. Yani, cihazınızı açtığınızda, görünen listede çeşitli SSID’ler vardır. Bu liste, farklı ağlar arasında tercih yapmanızı sağlar. Böylece, katılmak istediğiniz ağı seçebilirsiniz.

Bununla birlikte, SSID ve Wi-Fi parolası farklı şeylerdir. SSID, ağın adına benzer, ancak parola ağın güvenlik anahtarıdır. Doğru parola olmadan, SSID’yi bilseniz bile ağa bağlanamazsınız.

Ayrıca, SSID’nin güvenlikte önemli bir rolü vardır. SSID yayınlanırsa, menzil içindeki cihazlar ağı görebilir. Öte yandan, SSID gizlenirse, ağın algılanması daha zor olur. Bu, ekstra bir güvenlik katmanı ekler. Ancak, SSID’yi gizlemek, bilgisayar korsanları tarafından kolayca keşfedilebilir. Bu nedenle, tam güvenlik sağlamaz.

Yönlendirici veya erişim noktası kurarken, varsayılan SSID’yi kullanabilir veya özel bir tane oluşturabilirsiniz. Varsayılan SSID kullanışlı olabilir, ancak benzersiz bir isim tercih edilmelidir. Bu, kişisel bir dokunuş ekler ve yetkisiz kullanıcıların ağı tahmin etmesini zorlaştırır.

Ek olarak, kişisel bilgileri içermeyen bir SSID kullanmak iyidir. Adınızı veya adresinizi SSID olarak kullanmaktan kaçının. Bu, gizlilik ve güvenlik nedenleriyle önemlidir.

Wi-Fi ve Bluetooth Arasındaki Fark Nedir?

Kablosuz ortamımımızda Wi-Fi ve Bluetooth önemli rol oynar. Her iki teknoloji de kablosuz iletişim sağlar. Ancak, farklı amaçları ve yetenekleri vardır. Bu farkları anlamak, doğru teknolojiyi seçmenize yardımcı olur.

Wi-Fi, “Wireless Fidelity – Kablosuz Sadakat” anlamına gelir. Bu teknoloji, cihazları İnternet’e kablo kullanmadan bağlar. Ayrıca, yerel alan ağı üzerinden de iletişim kurmamızı sağlar.

Genellikle, kabloların görüntü kirliliği sebebiyle evde veya ofiste kullanırız. Ek olarak, bu ağlar 2,4 GHz ve 5 GHz frekans bantlarında çalışır. Uzun menzil ve yüksek hız sunar. Bu özellikler, video akışı ve çevrimiçi oyunlar için de uygundur.

Diğer yandan baktığımızda ise Bluetooth kısa menzilli iletişim sağlar. Daha çok akıllı telefonlarımızı, kulaklıklarımızı, mouse’larımızı ve hoparlörleri PC’mize bağlamak için kullanırız. Bluetooth, düşük güçlü radyo dalgaları kullanır. Bu yüzden, çevre birimlerini bir bilgisayara bağlamada en popüler tercihtir. Ancak, genellikle 2,4 GHz frekans bandında çalışır ve yaklaşık 30 fit menzil sunar.

Wi-Fi ve Bluetooth arasındaki temel fark, amaçlarıdır. Wi-Fi çevrimiçi dünyaya erişirken yardımcı olurken, diğeri cihazlar arasında veri alışverişini kolaylaştırır. Bu farkları, menzil, veri aktarım hızı ve güç tüketiminde de görürüz.

Wi-Fi, genellikle Bluetooth’tan daha uzun bir menzil sunar. Yani yönlendiriciler geniş alanlara bağlantı desteği sağlar. Öte yandan, Bluetooth ise menzil açısından yetersiz olduğu için yakın mesafelerde kullanıyoruz.

Veri aktarım hızına gelince, Wi-Fi daha hızlıdır. Bu sebeple yüksek çözünürlüklü video akışı için idealdir. Diğeri ise daha düşük hızlarda çalışır ve kablosuz ses akışı için uygundur.

Ayrıca, güç tüketimine baktığımızda Bluetooth’un enerji açısından verimli olduğunu söyleyebiliriz. Yani, pille çalışan cihazlar için uygundur. Kablosuz bağlantı ise daha fazla güç tükettiğinden pil ömrünü etkiler.

Sık Sorulan Sorular (SSS / FAQ)

Sonuç

Son sözlerimi söyleyecek olursam, Wi-Fi kablosuz bağlantı, bizlere İnternet’e erişimimizde ve bilgi paylaşmamızda kolaylık sağladı. Bu teknoloji, kablosuz için kusursuz ve faydalı bir yol sunuyor. Ayrıca, temel evriminden günümüze kadar çok önemli ilerlemeler gösterdi.

Sonuçta gelişmiş standartlar ve şifreleme teknolojileriyle, artık günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçasıdır. Ek olarak, bu teknoloji hareketlilik ve bağlantı sağladı. Kablosuz erişimin faydalarını ve ilerlemelerini benimsemeye devam ederken, şirketlerin ve kuruluşların katkılarını hatırlamak önemlidir. Özetçe, Wi-Fi ağı, teknolojiyle etkileşimimizi arttırdı ve etkisi gelecekte de artacaktır.