Windows 10 Nedir?

Windows 10, Windows NT işletim sistemleri ailesinin bir parçası olarak Microsoft tarafından geliştirilen geçerli işletim sistemidir.

Microsoft Windows 10 İşletim Sistemi Nedir?

Windows 10 resmi olarak Eylül 2014’te tanıtıldı ve ardından Build 2014 konferansında kısa bir demo sunumu yapıldı.

Ekim 2014’te bir beta test aşamasına girdi ve 29 Temmuz 2015’te kullanıcılar için genel kullanıma sunuldu.

Windows 10 Tarihi

Microsoft’un bu harika sistemi, 1982’de başlatılan ve doğrudan ilk Intel işlemcilerle bir komut konsolunda çalışan MS-DOS sistemiyle başladı.

MS-DOS sistemine, bir grafik kullanıcı arabirimi (GUI) eklenerek 1985 yılında ismi Windows oldu. İlk geliştirilen GUI, 1.0 olarak adlandırıldı.

1987’de Windows 2.0 piyasaya sürüldü ve ardından 2.03 sürümünde pencerelerin üst üste konumlandırılması geliştirildi.

Microsoft’un ilk çalışmalarının sonralarında 1992’de Windows 3.0 ve 31 sürümlerinin çıkmasıyla birlikte bu altyapı tamamen sonra ererek başka bir çağ başladı.

Kullanıcıları hedefleyen ve kullabilirliği en üst seviyeye çıkarmak isteyen Microsoft, 1995 yılında Windows 95‘i tanıttı.

Windows 95 ile birlikte daha gelişmiş bir GUI tasarlandı ve ayrıca Kernel tamamen değiştirilerek işletim sistemi yapısı Windows NT olarak değiştirildi.

Bu sistem bir görev çubuğu, başlat düğmesi ve tak ve çalıştır özelliğine sahip bir işletim sistemiydi. Daha sonra 1998 yılında Windows 98 piyasaya çıktı ve iki yıl aradan sonra Windows 2000 duyuruldu.

2001 yılında Windows XP duyurularak, Home ve Professional sürümlerinin çıkmasıyla birlikte daha güvenli bir NT tabanlı işletim sistemi oldu.

Daha sonra çoklu dokunma desteği ve geliştirilmiş ağ ve dosya özellikleri gibi kullanıcı hesaplarının yeni yönetimini içeren Windows 7 ortaya çıktı. Bu sistem WinXP ve WinVista’dan çok daha hızlıydı.

Windows 10’un stabil ve güvenli bir işletim sistemi olmasına katkı sağlayan bu eski sistemlerden sonra Windows 8 ve 8.1 sistemleri ortaya çıktı. Ve tamamen farklı bir görünüme sahip yepyeni bir tema, başlat menüsü ve hızlı arama gibi özellikleri içerdi. Win8/8.1 sistemleri 7’nin hemen ardından çoklu cihazlara kurulabilen bir yapı olarak ortaya çıktı.

Tüm bu Windows hikayesinden sonra Microsoft, medyayı 30 Eylül 2014 tarihli bir etkinliğe çağırarak bu sistemin önizlemesini gösterdi. Fakat medya, Microsoft’un yeni nesil platformun Nisan 2015’te resmi olarak piyasaya sürüleceğini düşünüyordu.

Daha sonra Microsoft, 30 Eylül 2014’te Win10’u bilgisayarlar, tabletler, akıllı telefonlar ve masaüstü konsolu için birleşik bir sistem olarak tanıttı.

Sistemin Teknik Önizleme sürümü yeni bir başlat menüsü, bazı simgelerdeki değişiklikler, bildirim merkezi, kenarlıksız pencereler, iletişim kutuları içerir. Ayrıca, çoklu masaüstü, Explorer 11’in yeni bir sürümü, hata raporlama uygulaması, ve Metro/Modern UI uygulamalarını tam ekranda çalıştırma imkanı gibi özellikler içerir.

Ek olarak, şirket Windows 10’da Microsoft’un ses asistanı Cortana’nın Windows Phone mobil işletim sistemlerin çalışabilmesini sağlayacaktı.

Microsoft Corporation sonunda 30 Eylül 2014’te Windows 9 değil de 10 adlı yeni işletim sistemini duyurdu.

3 Ekim 2014’te Microsoft, web sitesinde sadece Amerikan İngilizcesi, İngiliz İngilizcesi, Portekizce, Çince ve Rusça dillerini içeren beta sürümünü yayınladı.

İşletim Sistemi teknik önizlemesi öncelikle şirketinkullanıcılarına ve topluluğuna yönelik bir sistemdi. Microsoft, 21 Ocak 2015’te, gelecekteki etkinliklerinde yeni işletim sistemini içeren tüketici odaklı özellikleri ve diğer ayrıntıları duyurmayı planladı.

21 Ocak’ta yeni masaüstü teması, geliştirilmiş bildirim merkezi, Microsoft Spartan, Windows Mağazasının yeni bir sürümü, Cortana ve DirectX 12 konferansta sunuldu.

Tasarımı, Özellikleri ve Gelişimi

Microsoft, kullanımı teşvik etmek ve arttırmak için, orijinal Windows 7 Service Pack 1 veya Windows 8.1 işletim sistemlerine sahip kullanıcılar için çıkış tarihinden itibaren bir yıl boyunca ücretsiz kullanılabilirliğini duyurdu.

Haziran 2015’te, kullanıcı cihazlarına yönelik güncellemeleri indirmenin ne zaman hazır olacağını bildiren bir araç etkinleştirildi. Ayrıca, Insider programına katılanlar, belirli şartları ve koşulları karşıladıktan sonra bir Windows 10 lisansı alabilirler.

Microsoft bir Universal (Evrensel) uygulama mimarisi tanıttı. Modern UI arayüzü ve mimarisi ile geliştirilen bu uygulamalar, kişisel bilgisayarlar, tabletler, akıllı telefonlar, gömülü sistemler, Xbox One, Surface Hub ve HoloLens dahil neredeyse aynı kodla tüm Microsoft ürün ailelerinde çalışacak şekilde tasarlanabilir ve çalışabilir.

Kullanıcı arabirimi, kullanılabilir girdi aygıtlarına dayalı olarak fare-yönelimli ve dokunmatik ekran-yönelimli bir arayüz arasında geçiş yapmak üzere revize edilmiştir.

Her iki arabirimde de Windows 8 ve 7 benzeri bir düzen içeren güncelleştirilmiş bir Başlat menüsü bulunur.

Ayrıca Windows 10 işletim sistemi, Görev Görünümü, sanal masaüstü sistemi, Microsoft Edge web tarayıcısı ve diğer yeni veya güncellenmiş uygulamalar, parmak izi veya yüz tanıma girişi için yerleşik destek, iş ortamları için yeni güvenlik özellikleri, video oyunları için grafik yeteneklerini geliştirmek için DirectX 12 ve WDDM 2.0 özelliklerini içerir.

Microsoft, hem işletim sistemi hem de özellikleri ve işlevleri için sürekli güncellemeler alabilen bir hizmet olarak tanımladı.

Ayrıca Microsoft, iş ortamlarında kritik olmayan güncelleştirmeleri daha düşük bir hızda alma yeteneği ve beş yıllık genel destek ömrü boyunca yalnızca güvenlik yamaları gibi kritik güncelleştirmeleri alabilen bir sistem olarak geliştirdi.

Windows ve Aygıtlar Grubu Genel Müdür Yardımcısı Terry Myerson, Microsoft’un başlatılmasından sonra iki veya üç yıl boyunca en az bir milyar cihaza yüklemesini amaçladığı için bu sistemin hedeflerinin bu yönde tasarlanmış olduğunu gösterdi.

Bunu hedefleyen Terry Myerson, bu işletim sistemi piyasaya sürüldüğü gün genellikle olumlu eleştiriler aldı.

Eleştirmenler, Microsoft’un önceki Windows sürümleriyle aynı masaüstü odaklı bir arayüz sağlamak için dokunmatik olmayan bir ortamda Windows 8 ve 10 tarafından sunulan kullanıcı arayüzünü kullanma kararını olulmu karşıladı.

Fakat, dokunmatik odaklı kullanıcı arayüzleri için Windows 8 arayüzü kullanımı için eleştirildi.

Eleştirmenler ayrıca  Win8.1 üzerinde Win10 tanıtım yazılımı geliştirmelerini, Xbox Live’ın entegrasyonunu, Cortana’nın işlevselliğini ve İnternet Explorer‘ın Microsoft Edge ile değiştirilmesini de olumlu karşıladı.

Bazı işlemleri kontrol etmek için kullanıcının yetkisi kaldırıldı ve Windows Update hizmeti tarafından tüm güncelleştirmelerin otomatik olarak yüklenmesi sağlandı.

Microsoft PC, masaüstü, tablet, Xbox ve Windows Phone gibi farklı cihazlar için temel bir işletim sistemi olarak bu sistemi geliştirmeyi hedeflemesinin yanısıra Phone 10 ROM’u bazı Android cihazlara yükleme imkanı da sağladı.

Geliştirilen Arama Sistemi

Windows 10, kurulum anından itibaren sabit sürücüdeki tüm dosyaları endeksleyen bir arama sistemi içerir. Bu arama kutusuna görev çubuğundan erişilebilir.

Bu arama kutusuna yazılan bir arama metni ele alınarak bilgisayarınızdaki tüm klasör veya dosyalar taranacak ve listelenecektir.

Windows 10 Sistem Gereksinimleri

Sıfırdan Windows 10’u bilgisayarınıza kurmak için temel veya minimum sistem gereksinimleri, Win8 ve Win8.1 ile aynı olsada eski sistemler olan Win7 ve WinVista‘dan biraz daha yüksektir.

Mayıs 2019 güncellemesiyle birlikte Microsoft, disk alanı gereksinimini 32 GB’a çıkarmasının yanısıra gelecekteki sürümlerin yayınlamasıyla kurulacak sistemlerin hata vermemesi için 7 GB’lık bir disk alanı ayırır.

Tüm Windows 10 Sürümleri

Microsoft Windows 10 sadece tek bir sürüm olmamakla birlikte farklı kullanım amaçlarına sahip olan sürümleri içerir.

Windows 10 Versiyonları (Stable/Kararlı)

Versiyon 1511 (Kasım Güncellemesi)

Versiyon 1511, Win10’un ikinci Stable (Kararlı) versiyonudur ve Build Number (Derleme Numarası) 10586’dır. Bu güncelleme 12 Kasım 2015’te Update ile dağıltılmıştır.

Fakat, bu güncelleme geçici olarak durdurulduktan sonra 24 Kasım 2015’te Microsoft’un veri ve gizlilik politikası yüzünden tekrar yürürlüğe girdi.

Versiyon 1607 (Anniversary/Yıldönümü Güncellemesi)

Win10’un kodadı Redstone (RS1) serisinin ilk sürümüdür ve üçüncü kararlı versiyonu (1607)’dur. Bu güncelleme 2 Ağustos 2016’da yayınlanan bir güncelleme ile dağıtıldı.

Bu güncelleme ekran kalemi desteği, Cortana geliştirmeleri ve Windows Mürekkep platformu yeniliklerini içerir. Bunun yanısıra Skype uygulamasının yeni sürümü ve Windows Defender‘ın çevrımdışı tarama özelliğini içerir.

Redstone, Ubuntu tabanlı ikili programları çalıştırmak için Windows Subsystem for Linux (Linux İçin Alt Sistemi) özelliğini destekler.

Versiyon 1703 (Creators Güncellemesi)

Windows 10’un dördüncü kararlı versiyonu olan ve Redstone 2 olarak adlandırılan 1703 versiyonu 26 Ekim 2016’da güncelleme ile dağıtıldı.

Bu versiyon, Upgrade Assistant (Yükseltme Yardımcısı) ve Media Creation Tool (Medya Oluşturma Aracı) ile de manuel olarak kurulabilir.

Bu güncelleme sanal gerçeklik ve üç boyutlu içeriğin oluşturulmasına yardımcı olmak üzere içerik oluşturma, üretkenlik ve oyun özelliklerine geliştirmeler içerir.

Ayrıca, bilgisayarda daha keyifli ve performanslı oyun oynayabilmeyi destekleyen Game Mode (Oyun Modu) özelliği sayesinde bilgisayar donanımının oyunlar için önceliklendirme ve optimizasyon sağlaması mümkün olmuştur.

Bu versiyon ile birlikte bilgisayarların güvenliğini sağlayan Defender uygulaması geliştirilerek Windows Defender Güvenlik Merkezi olarak değiştirildi.

Versiyon 1709 (Fall Creators Güncellemesi)

Windows 10’un beşinci kararlı versiyonu 1709, Redstone 3 olarak adlandırıldı ve 17 Ekim 2017’de yayınlanan güncelleme ile dağıtıldı.

Bu versiyon, masaüstündeki görev çubuğunda My People/Kişilerim adlı yeni bir özellik sunar ve bu özellik sayesinde Skype, E-Posta veya mesaj gibi işlemlerin gerçekleştirilmesine izin verir.

Ayrıca, Defender Güvenlik Merkezi’nde Controlled Folder Access (Denetimli Klasör Erişimi) özelliği ile fidye yazılımlarından önemli klasörlerin korunmasına yardımcı olur.

Versiyon 1803 (Nisan 2018 Güncellemesi)

Win10’un altıncı kararlı versiyonu 1803, Redstone 4 olarak adlandırıldı. Bu versiyon 30 Nisan 2018’de hem manuel hem de otomatik olarak güncelleme ile dağıtıldı.

Bu versiyonun en temel özelliği Timeline (Zaman Çizelgesi)’dir. Bu özellik kullanıcıların en son yaptığı işlemlerin bir listesini sağlayarak kolay ulaşılabilirliği sağlar.

Versiyon 1809 (Ekim 2018 Güncellemesi)

Windows 10’un yedinci kararlı versiyonu 1809, Redstone 5 olarak adlandırıldı. Bu versiyon 2 Ekim 2018’de güncelleme ile dağıtıldı.

Bu versiyon, Clipboard (Pano), SwiftKey sanal klavye, Snip & Sketch ve Dark (Koyu) temalı yeni File Explorer (Dosya Gezgini) özelliklerini içerir.

Versiyon 1903 (Mayıs 2019 Güncellemesi)

Microsoft, Redstone kodadı serisini bitirerek yeni bir yapı ile versiyon geliştirmeye başladı. Windows 10’un sekizinci kararlı versiyonu olan 1903’ün kodadı 19H1 olarak adlandırıldı.

Bu versiyon, Microsoft hesapları ile oturum açılan bilgisayarlarda SMS onaylı bir ek güvenlik seçeneği sunar. Buna ek olarak, Mixed Reality içerisinde  masaüstü uygulamaları çalıştırmanıza izin verir. Ayrıca, kullanıcıların uygulamaları güvenli bir Hyper-V tabanlı ortamda çalıştırmasına olanak sağlayan SandBox özelliğini içerir.

Bunlara ilaveten, Game Bar (Oyun Çubuğu) adında yeni bir özelliğe de sahiptir.

Versiyon 1909 (Kasım 2019 Güncellemesi)

Dokuzuncu kararlı versiyonu olan 1909, 19H2 kodadı olarak adlandırıldı. Bu versiyon, herhangi yeni bir ek özellik olmadan 12 Kasım 2019’de güncelleme ile dağıtıldı.

Versiyon 2004 (Mayıs 2020 Güncellemesi)

Onuncu kararlı versiyonu olan 2004, 20H1 kodadı ile adlandırıldı. Insider Release Preview olarak kullanıldıktan sonra, 27 Mayıs 2020’de güncelleme ile kullanıcılara dağıtıldı.

Bu versiyon temel olarak aşağıdaki özellikleri içerir;

1. Bluetooth eşleştirmelerine ve ayarlarına daha kolay erişim.
2. Gelişmiş Kaomojis ve yeniden adlandırılabilir sanal masaüstüleri.
3. DirectX12 Ultimate.
4. Sohbet tabanlı bir Cortana arayüzü.
5. Android telefonları ile daha iyi bir entegrasyon.
6. Windows Subsystem for Linux 2 (WSL 2).
7. Parola olmadan Hello kullanımı.
8. Dosya gezgini ile tümleşik daha iyi bir arama yeteneği.
9. Windows’u resetlemek için bir Cloud seçeneği.
10. Task Manager (Görev Yöneticisi) üzerinde gelişmiş disk bilgileri ve ekran kartının sıcaklığını gösteren bilgiler.

Windows 10 2004 (20H1) güncellemesinde yer alan daha fazla özellik ve detay için Microsoft’un yayınladığı makaleyi inceleyebilirsiniz.

Versiyon 20H2 (Ekim 2020 Güncellemesi)

20H2 güncellemesi, hızlı başlatma sürecini oldukça iyileştirdi. Ayrıca, Başlat menüsü tasarımında bazı değişiklikler ve ve Microsoft Edge tarayıcı altyapısı için Chromium tabanlı yeni bir sürüm içerir.

Versiyon 21H1 (Mayıs 2021 Güncellemesi)

21H1 güncellemesi, sistemin performansını arttırır ve güvenlik iyileştirmeleri içerir. Ayrıca, Windows Defender Application Guard için performans iyileştirmesi ve yeni özelliklere sahip olmasının yanısıra Hello ile otomatik kilit açma işlevselliği daha da iyi bir seviyeye geldi.

Bu sürümde başlıca yenilikler arasında, News and Interests (Haberler ve İlgi Alanları) ve Hello’ya multi-camera (çoklu-kamera) özellikleri yer alır.

Versiyon 21H2 (Kasım 2021 Güncellemesi)

21H2 güncellemesi, Windows 11’in tasarımına benzer görsel değişiklikler içirir ve Directx12 Ultimate desteği sağlar. Ek olarak, sistemin kararlılığı, performansı ve güvenliği konusunda iyileştirmelere sahiptir.

Versiyon 22H2 (2022 Güncellemesi)

22H2 güncellemesi, Microsoft’un Windows 10 işletim sistemi için yayınladığı son sürümdür. Bu güncelleme, önceki versiyonların aksine yeni bir özelliğe sahip değildir, fakat mevcut özelliklerin sistem performansı ve güvenliği için iyileştirmeler içerir.

Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)

Sonuç

Bu yazıda, Microsoft’un bir Windows XP ve 7 gibi ikonik bir işletim sistemine dönüşen Windows 10’un ne olduğu, ne işe yaradığı, ve ayrıca özellikleri ve versiyonları hakkında detaylı bilgilere yer verdik.

Sonuç olarak, Windows 11’in piyasaya sürülmesinde rağmen Win10 günümüzün en popüler işletim sistemlerinden olmaya devam etmektedir. Bu sistemin mevcut olarak geniş bir kullanıcı kitlesi var olduğunu unutmamak gerekir.

Win 10’un sürekli yeni güncellemeler alması, yeni özelliklere sahip olması ve eski hataları iyileştirmesi kullanıcılar için büyük bir avantajdır.